The Gifts of Men

Verse Indeterminate Saxon

Fela bið on foldan      forðgesynra
geongra geofona,      þa þa gæstberend
wegað in gewitte,      swa her weoruda god,
meotud meahtum swið,      monnum dæleð,

5

syleð sundorgiefe,      sendeð wide
agne spede,      þara æghwylc mot
dryhtwuniendra      dæl onfon.
Ne bið ænig þæs      earfoðsælig
mon on moldan,      ne þæs medspedig,

10

lytelhydig,      ne þæs læthydig,
þæt hine se argifa      ealles biscyrge
modes cræfta      oþþe mægendæda,
wis on gewitte      oþþe on wordcwidum,
þy læs ormod sy      ealra þinga,

15

þara þe he geworhte      in woruldlife,
geofona gehwylcre.      Næfre god demeð
þæt ænig eft      þæs earm geweorðe.
Nænig eft þæs swiþe      þurh snyttrucræft
in þeode þrym      þisses lifes

20

forð gestigeð,      þæt him folca weard
þurh his halige giefe      hider onsende
wise geþohtas      ond woruldcræftas,
under anes meaht      ealle forlæte,
þy læs he for wlence      wuldorgeofona ful,

25

mon mode swið      of gemete hweorfe
ond þonne forhycge      heanspedigran;
ac he gedæleð,      se þe ah domes geweald,
missenlice      geond þisne middangeard
leoda leoþocræftas      londbuendum.

30

Sumum her ofer eorþan      æhta onlihð,
woruldgestreona.      Sum bið wonspedig,
heardsælig hæle,      biþ hwæþre gleaw
modes cræfta.      Sum mægenstrengo
furþor onfehð.      Sum freolic bið

35

wlitig on wæstmum.      Sum biþ woðbora,
giedda giffæst.      Sum biþ gearuwyrdig.
Sum bið on huntoþe      hreðeadigra
deora dræfend.      Sum dyre bið
woruldricum men.      Sum bið wiges heard,

40

beadocræftig beorn,      þær bord stunað.
Sum in mæðle mæg      modsnottera
folcrædenne      forð gehycgan,
þær witena biþ      worn ætsomne.
Sum mæg wrætlice      weorc ahycgan

45

heahtimbra gehwæs;      hond bið gelæred,
wis ond gewealden,      swa bið wyrhtan ryht,
sele asettan,      con he sidne ræced
fæste gefegan      wiþ færdryrum.
Sum mid hondum mæg      hearpan gretan,

50

ah he gleobeames      gearobrygda list.
Sum bið rynig,      sum ryhtscytte,
sum leoða gleaw,      sum on londe snel,
feþespedig.      Sum on fealone wæg
stefnan steoreð,      streamrade con,

55

weorudes wisa,      ofer widne holm,
þonne særofe      snelle mægne
arum bregdað      yðborde neah.
Sum bið syndig,      sum searocræftig
goldes ond gimma,      þonne him gumena weard

60

hateð him to mærþum      maþþum renian.
Sum mæg wæpenþræce,      wige to nytte,
modcræftig smið      monige gefremman,
þonne he gewyrceð      to wera hilde
helm oþþe hupseax      oððe heaþubyrnan,

65

scirne mece      oððe scyldes rond,
fæste gefeged      wið flyge gares.
Sum bið arfæst      ond ælmesgeorn,
þeawum geþyde.      Sum bið þegn gehweorf
on meoduhealle.      Sum bið meares gleaw,

70

wicgcræfta wis.      Sum gewealdenmod
þafað in geþylde      þæt he þonne sceal.
Sum domas con,      þær dryhtguman
ræd eahtiað.      Sum bið hrædtæfle.
Sum bið gewittig      æt winþege,

75

beorhyrde god.      Sum bið bylda til
ham to hebbanne.      Sum bið heretoga,
fyrdwisa from.      Sum biþ folcwita.
Sum biþ æt þearfe      þristhydigra
þegn mid his þeodne.      Sum geþyld hafað,

80

fæstgongel ferð.      Sum bið fugelbona,
hafeces cræftig.      Sum bið to horse hwæt.
Sum bið swiðsnel,      hafað searolic gomen,
gleodæda gife      for gumþegnum,
leoht ond leoþuwac.      Sum bið leofwende,

85

hafað mod ond word      monnum geþwære.
Sum her geornlice      gæstes þearfe
mode bewindeþ,      ond him metudes est
ofer eorðwelan      ealne geceoseð.
Sum bið deormod      deofles gewinnes,

90

bið a wið firenum      in gefeoht gearo.
Sum cræft hafað      circnytta fela,
mæg on lofsongum      lifes waldend
hlude hergan,      hafað healice
beorhte stefne.      Sum bið boca gleaw,

95

larum leoþufæst.      Sum biþ listhendig
to awritanne      wordgeryno.
Nis nu ofer eorþan      ænig monna
mode þæs cræftig,      ne þæs mægeneacen,
þæt hi æfre anum      ealle weorþen

100

gegearwade,      þy læs him gilp sceððe,
oþþe fore þære mærþe      mod astige,
gif he hafaþ ana      ofer ealle men
wlite ond wisdom      ond weorca blæd;
ac he missenlice      monna cynne

105

gielpes styreð      ond his giefe bryttað,
sumum on cystum,      sumum on cræftum,
sumum on wlite,      sumum on wige,
sumum he syleð monna      milde heortan,
þeawfæstne geþoht,      sum biþ þeodne hold.

110

Swa weorðlice      wide tosaweð
dryhten his duguþe.      A þes dom age,
leohtbære lof,      se us þis lif giefeð
ond his milde mod      monnum cyþeð.