Sacred Texts Hinduism Mahabharata Index Book 8 Index Previous Next
|
1
[स] ततः कर्णः कुरुषु परद्रुतेषु; वरूथिना शवेतहयेन राजन पाञ्चाल पुत्रान वयधमत सूतपुत्रॊ; महेषुभिर वात इवाभ्रसंघान 2 सूतं रथाद अज्ञलिकेन पात्य; जघान चाश्वाञ जनमेजयस्य शतानीकं सुत सॊमं च भल्लैर; अवाकिरद धनुषी चाप्य अकृन्तत 3 धृष्टद्युम्नं निर्बिभेदाथ षड्भिर; जघान चाश्वं दक्षिणं तस्य संख्ये हत्वा चाश्वान सात्यकेः सूतपुत्रः; कैकेय पुत्रं नयवधीद विशॊकम 4 तम अभ्यधावन निहते कुमारे; कैकेय सेनापतिर उग्रधन्वा शरैर विभिन्नं भृशम उग्रवेगैः; कर्णात्मजं सॊ ऽभयहनत सुषेणम 5 तस्यार्ध चन्द्रैस तरिभिर उच्चकर्त; परसह्य बाहू च शिरश च कर्णः स सयन्दनाद गाम अपतद गतासुः; परश्वधैः शाल इवावरुग्णः 6 हताश्वम अञ्जॊ गतिभिः सुषेणः; शिनिप्रवीरं निशितैः पृषत्कैः परच्छाद्य नृत्यन्न इव सौति पुत्रः; शैनेय बाणाभिहतः पपात 7 पुत्रे हते करॊधपरीत चेताः; कर्णः शिनीनाम ऋषभं जिघांसुः हतॊ ऽसि शैनेय इति बरुवन स; वयवासृजद बाणम अमित्रसाहम 8 स तस्य चिच्छेद शरं शिखण्डी; तरिभिस तरिभिश च परतुतॊद कर्णम शिखण्डिनः कर्मुकं स धवजं च; छित्त्वा शराभ्याम अहनत सुजातम 9 शिखण्डिनं षड्भिर अविध्यद उग्रॊ; दान्तॊ धर्ष्टद्युम्न शिरश चकर्त अथाभिनत सुत सॊमं शरेण; स संशितेनाधिरथिर महात्मा 10 अथाक्रन्दे तुमुले वर्तमाने; धार्ष्टद्युम्ने निहते तत्र कृष्णः अपाञ्चाल्यं करियते याहि पार्थ; कर्णं जहीत्य अब्रवीद राजसिंह 11 ततः परहस्याशु नरप्रवीरॊ; रथं रथेनाधिरथेर जगाम भये तेषां तराणम इच्छन सुबाहुर; अभ्याहतानां रथरूथपेन 12 विस्फार्य गाण्डीवम अथॊग्र घॊषं; जयया समाहत्य तले भृशं च बाणान्ध कारं सहसैव कृत्वा; जघान नागाश्वरथान नरांश च 13 तं भीमसेनॊ ऽनु ययौ रथेन; पृष्ठे रक्षन पाण्डवम एकवीरम तौ राजपुत्रौ तवरितौ रथाभ्यां; कर्णाय याताव अरिभिर विमुक्तौ 14 अत्रान्तरे सुमहत सूतपुत्रश; चक्रे युद्धं सॊमकान संप्रमृद्नन रथाश्वमातङ्गगणाञ जघान; परच्छादयाम आस दिशः शरैश च 15 तम उत्तमौजा जनमेजयश च; करुद्धौ युधामन्युशिखण्डिनौ च कर्णं विनेदुः सहिताः पृषत्कैः; संमर्दमानाः सह पार्षतेन 16 ते पञ्च पाञ्चाल रथाः सुरूपैर; वैकर्तनं कर्णम अभिद्रवन्तः तस्माद रथाच चयावयितुं न शेकुर; धैर्यात कृतात्मानम इवेन्द्रियाणि 17 तेषां धनूंषि धवजवाजि सूतांस; तूणं पताकाश च निकृत्य बाणैः तान पञ्चभिः स तव अहनत पृषत्कैः; कर्णस ततः सिंह इवॊन्ननाद 18 तस्यास्यतस तान अभिनिघ्नतश च; जया बाणहस्तस्य धनुः सवनेन साद्रि दरुमा सयात पृथिवी विशीर्णा; इत्य एव मत्वा जनता वयषीदत 19 स शक्रचापप्रतिमेन धन्वना; भृशाततेनाधिरथिः शरान सृजन बभौ रणे दीप्तमरीचि मण्डलॊ; यथांशु माली परिवृषवांस तथा 20 शिखण्डिनं दवादशभिः पराभिनच; छितैः शरैः षड्भिर अथॊत्तमौजसम तरिहिर युधामन्युम अविध्यद आशुगैस; तरिभिस तरिभिः सॊमक पार्षतात्मजौ 21 पराजिताः पञ्च महारथास तु ते; महाहवे सूत सूतेन मारिष निरुद्यमास तस्थुर अमित्रमर्दना; यथेन्द्रियार्थात्मवता पराजिताः 22 निमज्जतस तान अथ कर्ण सागरे; विपन्ननावॊ वणिजॊ यथार्णवे उद्दध्रिरे नौभिर इवार्णवाद रथैः; सुकल्पितैर दरौपदिजाः सवमातुलान 23 ततः शिनीनाम ऋषबः शितैः शरैर; निकृत्य कर्ण परहितान इषून बहून विदार्य कर्णं निशितैर अयॊ मयैस; तवात्मजं जयेष्ठम अविध्यद अष्टभिः 24 कृपॊ ऽथ भॊजश च तवात्मजस तथा; सवयं च कर्णॊ निशितैर अताडयत स तैश चतुर्भिर युयुधे यदूत्तमॊ; दिग ईश्वरैर दैत्य पतिर यथातथा 25 समानतेनेष्व असनेन कूजता; भृशाततेनामित बाणवर्षिणा बभूव दुर्धर्षतरः स सात्यकिः; शरन नभॊ मध्यगतॊ यथा रविः 26 पुनः समासाद्य रथान सुदंशिताः; शिनिप्रवीरं जुगुपुः परंतपः समेत्य पाञ्चाल रथा महारणे; मरुद्गणाः शक्रम इवारि निग्रहे 27 ततॊ ऽभवद युद्धम अतीव दारुणं; तवाहितानां तव सैनिकैः सह रथाश्वमातङ्गविनाशनं तथा; यथा सुराणाम असुरैः पुराभवत 28 रथद्विपा वाजिपदातयॊ ऽपि वा; भरमन्ति नानाविध शस्त्रवृष्टिताः परस्परेणाभिहताश च चस्खलुर; विनेदुर आर्ता वयसवॊ ऽपतन्त च 29 तथागते भीम भीस तवात्मजः; ससार राजावरजः किरञ शरैः तम अभ्यधावत तवरितॊ वृकॊदरॊ; महारुरुं सिंह इवाभिपेतिवान 30 ततस तयॊर युद्धम अतीतमानुषं; परदीव्यतॊः पराणदुरॊदरे ऽभवत परस्परेणाभिनिविष्ट रॊषयॊर; उदग्रयॊः शम्बर शक्रयॊर यथा 31 शरैः शरीरान्तकरैः सुतेजनैर; निजघ्नतुस ताव इतरेतरं भृशम सकृत परभिन्नाव इव वाशितान्तरे; महागजौ मन्मथ सक्तचेतसौ 32 तवात्मजस्याथ वृकॊदरस तवरन; धनुः कषुराभ्यां धवजम एव चाच्छिनत ललाटम अप्य अस्य बिभेद पत्रिणा; शिरश च कायात परजहार सारथेः 33 स राजपुत्रॊ ऽनयद अवाप्य कार्मुकं; वृकॊदरं दवादशभिः पराभिनत सवयं नियच्छंस तुरगान अजिह्मगैः; शरैश च भीमं पुनर अभ्यवीवृषत |
1
[s] tataḥ karṇaḥ kuruṣu pradruteṣu; varūthinā śvetahayena rājan pāñcāla putrān vyadhamat sūtaputro; maheṣubhir vāta ivābhrasaṃghān 2 sūtaṃ rathād ajñalikena pātya; jaghāna cāśvāñ janamejayasya śatānīkaṃ suta somaṃ ca bhallair; avākirad dhanuṣī cāpy akṛntat 3 dhṛṣṭadyumnaṃ nirbibhedātha ṣaḍbhir; jaghāna cāśvaṃ dakṣiṇaṃ tasya saṃkhye hatvā cāśvān sātyakeḥ sūtaputraḥ; kaikeya putraṃ nyavadhīd viśokam 4 tam abhyadhāvan nihate kumāre; kaikeya senāpatir ugradhanvā śarair vibhinnaṃ bhṛśam ugravegaiḥ; karṇātmajaṃ so 'bhyahanat suṣeṇam 5 tasyārdha candrais tribhir uccakarta; prasahya bāhū ca śiraś ca karṇaḥ sa syandanād gām apatad gatāsuḥ; paraśvadhaiḥ śāla ivāvarugṇaḥ 6 hatāśvam añjo gatibhiḥ suṣeṇaḥ; śinipravīraṃ niśitaiḥ pṛṣatkaiḥ pracchādya nṛtyann iva sauti putraḥ; śaineya bāṇābhihataḥ papāta 7 putre hate krodhaparīta cetāḥ; karṇaḥ śinīnām ṛṣabhaṃ jighāṃsuḥ hato 'si śaineya iti bruvan sa; vyavāsṛjad bāṇam amitrasāham 8 sa tasya ciccheda śaraṃ śikhaṇḍī; tribhis tribhiś ca pratutoda karṇam śikhaṇḍinaḥ karmukaṃ sa dhvajaṃ ca; chittvā śarābhyām ahanat sujātam 9 śikhaṇḍinaṃ ṣaḍbhir avidhyad ugro; dānto dharṣṭadyumna śiraś cakarta athābhinat suta somaṃ śareṇa; sa saṃśitenādhirathir mahātmā 10 athākrande tumule vartamāne; dhārṣṭadyumne nihate tatra kṛṣṇaḥ apāñcālyaṃ kriyate yāhi pārtha; karṇaṃ jahīty abravīd rājasiṃha 11 tataḥ prahasyāśu narapravīro; rathaṃ rathenādhirather jagāma bhaye teṣāṃ trāṇam icchan subāhur; abhyāhatānāṃ ratharūthapena 12 visphārya gāṇḍīvam athogra ghoṣaṃ; jyayā samāhatya tale bhṛśaṃ ca bāṇāndha kāraṃ sahasaiva kṛtvā; jaghāna nāgāśvarathān narāṃś ca 13 taṃ bhīmaseno 'nu yayau rathena; pṛṣṭhe rakṣan pāṇḍavam ekavīram tau rājaputrau tvaritau rathābhyāṃ; karṇāya yātāv aribhir vimuktau 14 atrāntare sumahat sūtaputraś; cakre yuddhaṃ somakān saṃpramṛdnan rathāśvamātaṅgagaṇāñ jaghāna; pracchādayām āsa diśaḥ śaraiś ca 15 tam uttamaujā janamejayaś ca; kruddhau yudhāmanyuśikhaṇḍinau ca karṇaṃ vineduḥ sahitāḥ pṛṣatkaiḥ; saṃmardamānāḥ saha pārṣatena 16 te pañca pāñcāla rathāḥ surūpair; vaikartanaṃ karṇam abhidravantaḥ tasmād rathāc cyāvayituṃ na śekur; dhairyāt kṛtātmānam ivendriyāṇi 17 teṣāṃ dhanūṃṣi dhvajavāji sūtāṃs; tūṇaṃ patākāś ca nikṛtya bāṇaiḥ tān pañcabhiḥ sa tv ahanat pṛṣatkaiḥ; karṇas tataḥ siṃha ivonnanāda 18 tasyāsyatas tān abhinighnataś ca; jyā bāṇahastasya dhanuḥ svanena sādri drumā syāt pṛthivī viśīrṇā; ity eva matvā janatā vyaṣīdat 19 sa śakracāpapratimena dhanvanā; bhṛśātatenādhirathiḥ śarān sṛjan babhau raṇe dīptamarīci maṇḍalo; yathāṃśu mālī parivṛṣavāṃs tathā 20 śikhaṇḍinaṃ dvādaśabhiḥ parābhinac; chitaiḥ śaraiḥ ṣaḍbhir athottamaujasam trihir yudhāmanyum avidhyad āśugais; tribhis tribhiḥ somaka pārṣatātmajau 21 parājitāḥ pañca mahārathās tu te; mahāhave sūta sūtena māriṣa nirudyamās tasthur amitramardanā; yathendriyārthātmavatā parājitāḥ 22 nimajjatas tān atha karṇa sāgare; vipannanāvo vaṇijo yathārṇave uddadhrire naubhir ivārṇavād rathaiḥ; sukalpitair draupadijāḥ svamātulān 23 tataḥ śinīnām ṛṣabaḥ śitaiḥ śarair; nikṛtya karṇa prahitān iṣūn bahūn vidārya karṇaṃ niśitair ayo mayais; tavātmajaṃ jyeṣṭham avidhyad aṣṭabhiḥ 24 kṛpo 'tha bhojaś ca tavātmajas tathā; svayaṃ ca karṇo niśitair atāḍayat sa taiś caturbhir yuyudhe yadūttamo; dig īśvarair daitya patir yathātathā 25 samānateneṣv asanena kūjatā; bhṛśātatenāmita bāṇavarṣiṇā babhūva durdharṣataraḥ sa sātyakiḥ; śaran nabho madhyagato yathā raviḥ 26 punaḥ samāsādya rathān sudaṃśitāḥ; śinipravīraṃ jugupuḥ paraṃtapaḥ sametya pāñcāla rathā mahāraṇe; marudgaṇāḥ śakram ivāri nigrahe 27 tato 'bhavad yuddham atīva dāruṇaṃ; tavāhitānāṃ tava sainikaiḥ saha rathāśvamātaṅgavināśanaṃ tathā; yathā surāṇām asuraiḥ purābhavat 28 rathadvipā vājipadātayo 'pi vā; bhramanti nānāvidha śastravṛṣṭitāḥ paraspareṇābhihatāś ca caskhalur; vinedur ārtā vyasavo 'patanta ca 29 tathāgate bhīma bhīs tavātmajaḥ; sasāra rājāvarajaḥ kirañ śaraiḥ tam abhyadhāvat tvarito vṛkodaro; mahāruruṃ siṃha ivābhipetivān 30 tatas tayor yuddham atītamānuṣaṃ; pradīvyatoḥ prāṇadurodare 'bhavat paraspareṇābhiniviṣṭa roṣayor; udagrayoḥ śambara śakrayor yathā 31 śaraiḥ śarīrāntakaraiḥ sutejanair; nijaghnatus tāv itaretaraṃ bhṛśam sakṛt prabhinnāv iva vāśitāntare; mahāgajau manmatha saktacetasau 32 tavātmajasyātha vṛkodaras tvaran; dhanuḥ kṣurābhyāṃ dhvajam eva cācchinat lalāṭam apy asya bibheda patriṇā; śiraś ca kāyāt prajahāra sāratheḥ 33 sa rājaputro 'nyad avāpya kārmukaṃ; vṛkodaraṃ dvādaśabhiḥ parābhinat svayaṃ niyacchaṃs turagān ajihmagaiḥ; śaraiś ca bhīmaṃ punar abhyavīvṛṣat |