1
tasya tadvacanaṃ śrutvā rāmasyākliṣṭakarmaṇaḥ avākśirās tathābhūto vākyam etad uvāca ha 2 śūdrayonyāṃ prasūto 'smi tapa ugraṃ samāsthitaḥ devatvaṃ prārthaye rāma saśarīro mahāyaśaḥ 3 na mithyāhaṃ vade rājan devalokajigīṣayā śūdraṃ māṃ viddhi kākutstha śambūkaṃ nāma nāmataḥ 4 bhāṣatas tasya śūdrasya khaḍgaṃ suruciraprabham niṣkṛṣya kośād vimalaṃ śiraś ciccheda rāghavaḥ 5 tasmin muhūrte bālo 'sau jīvena samayujyata 6 tato 'gastyāśramapadaṃ rāmaḥ kamalalocanaḥ sa gatvā vinayenaiva taṃ natvā mumude sukhī 7 so 'bhivādya mahātmānaṃ jvalantam iva tejasā ātithyaṃ paramaṃ prāpya niṣasāda narādhipaḥ 8 tam uvāca mahātejāḥ kumbhayonir mahātapāḥ svāgataṃ te naraśreṣṭha diṣṭyā prāpto 'si rāghava 9 tvaṃ me bahumato rāma guṇair bahubhir uttamaiḥ atithiḥ pūjanīyaś ca māma rājan hṛdi sthitaḥ 10 surā hi kathayanti tvām āgataṃ śūdraghātinam brāhmaṇasya tu dharmeṇa tvayā jīvāpitaḥ sutaḥ 11 uṣyatāṃ ceha rajanīṃ sakāśe mama rāghava prabhāte puṣpakeṇa tvaṃ gantā svapuram eva hi 12 idaṃ cābharaṇaṃ saumya nirmitaṃ viśvakarmaṇā divyaṃ divyena vapuṣā dīpyamānaṃ svatejasā pratigṛhṇīṣva kākutstha matpriyaṃ kuru rāghava 13 dattasya hi punar dānaṃ sumahat phalam ucyate tasmāt pradāsye vidhivat tat pratīccha nararṣabha 14 tad rāmaḥ pratijagrāha munes tasya mahātmanaḥ divyam ābharaṇaṃ citraṃ pradīptam iva bhāskaram 15 pratigṛhya tato rāmas tad ābharaṇam uttamam āgamaṃ tasya divyasya praṣṭum evopacakrame 16 atyadbhutam idaṃ brahman vapuṣā yuktam uttamam kathaṃ bhagavatā prāptaṃ kuto vā kena vāhṛtam 17 kutūhalatayā brahman pṛcchāmi tvāṃ mahāyaśaḥ āścaryāṇāṃ bahūnāṃ hi nidhiḥ paramako bhavān 18 evaṃ bruvati kākutsthe munir vākyam athābravīt śṛṇu rāma yathāvṛttaṃ purā tretāyuge gate |
1
तस्य तद्वचनं शरुत्वा रामस्याक्लिष्टकर्मणः अवाक्शिरास तथाभूतॊ वाक्यम एतद उवाच ह 2 शूद्रयॊन्यां परसूतॊ ऽसमि तप उग्रं समास्थितः देवत्वं परार्थये राम सशरीरॊ महायशः 3 न मिथ्याहं वदे राजन देवलॊकजिगीषया शूद्रं मां विद्धि काकुत्स्थ शम्बूकं नाम नामतः 4 भाषतस तस्य शूद्रस्य खड्गं सुरुचिरप्रभम निष्कृष्य कॊशाद विमलं शिरश चिच्छेद राघवः 5 तस्मिन मुहूर्ते बालॊ ऽसौ जीवेन समयुज्यत 6 ततॊ ऽगस्त्याश्रमपदं रामः कमललॊचनः स गत्वा विनयेनैव तं नत्वा मुमुदे सुखी 7 सॊ ऽभिवाद्य महात्मानं जवलन्तम इव तेजसा आतिथ्यं परमं पराप्य निषसाद नराधिपः 8 तम उवाच महातेजाः कुम्भयॊनिर महातपाः सवागतं ते नरश्रेष्ठ दिष्ट्या पराप्तॊ ऽसि राघव 9 तवं मे बहुमतॊ राम गुणैर बहुभिर उत्तमैः अतिथिः पूजनीयश च माम राजन हृदि सथितः 10 सुरा हि कथयन्ति तवाम आगतं शूद्रघातिनम बराह्मणस्य तु धर्मेण तवया जीवापितः सुतः 11 उष्यतां चेह रजनीं सकाशे मम राघव परभाते पुष्पकेण तवं गन्ता सवपुरम एव हि 12 इदं चाभरणं सौम्य निर्मितं विश्वकर्मणा दिव्यं दिव्येन वपुषा दीप्यमानं सवतेजसा परतिगृह्णीष्व काकुत्स्थ मत्प्रियं कुरु राघव 13 दत्तस्य हि पुनर दानं सुमहत फलम उच्यते तस्मात परदास्ये विधिवत तत परतीच्छ नरर्षभ 14 तद रामः परतिजग्राह मुनेस तस्य महात्मनः दिव्यम आभरणं चित्रं परदीप्तम इव भास्करम 15 परतिगृह्य ततॊ रामस तद आभरणम उत्तमम आगमं तस्य दिव्यस्य परष्टुम एवॊपचक्रमे 16 अत्यद्भुतम इदं बरह्मन वपुषा युक्तम उत्तमम कथं भगवता पराप्तं कुतॊ वा केन वाहृतम 17 कुतूहलतया बरह्मन पृच्छामि तवां महायशः आश्चर्याणां बहूनां हि निधिः परमकॊ भवान 18 एवं बरुवति काकुत्स्थे मुनिर वाक्यम अथाब्रवीत शृणु राम यथावृत्तं पुरा तरेतायुगे गते |