Book 7
Chapter 21
|
1
evaṃ saṃcintya viprendro jagāma laghuvikramaḥ ākhyātuṃ tad yathāvṛttaṃ yamasya sadanaṃ prati 2 apaśyat sa yamaṃ tatra devam agnipuraskṛtam vidhānam upatiṣṭhantaṃ prāṇino yasya yādṛśam 3 sa tu dṛṣṭvā yamaḥ prāptaṃ maharṣiṃ tatra nāradam abravīt sukham āsīnam arghyam āvedya dharmataḥ 4 kac cit kṣemaṃ nu devarṣe kac cid dharmo na naśyati kim āgamanakṛtyaṃ te devagandharvasevita 5 abravīt tu tadā vākyaṃ nārado bhagavān ṛṣiḥ śrūyatām abhidhāsyāmi vidhānaṃ ca vidhīyatām 6 eṣa nāmnā daśagrīvaḥ pitṛrāja niśācaraḥ upayāti vaśaṃ netuṃ vikramais tvāṃ sudurjayam 7 etena kāraṇenāhaṃ tvarito 'smy āgataḥ prabho daṇḍapraharaṇasyādya tava kiṃ nu kariṣyati 8 etasminn antare dūrād aṃśumantam ivoditam dadṛśe divyam āyāntaṃ vimānaṃ tasya rakṣasaḥ 9 taṃ deśaṃ prabhayā tasya puṣpakasya mahābalaḥ kṛtvā vitimiraṃ sarvaṃ samīpaṃ samavartata 10 sa tv apaśyan mahābāhur daśagrīvas tatas tataḥ prāṇinaḥ sukṛtaṃ karma bhuñjānāṃś caiva duṣkṛtam 11 tatas tān vadhyamānāṃs tu karmabhir duṣkṛtaiḥ svakaiḥ rāvaṇo mocayām āsa vikrameṇa balād balī 12 preteṣu mucyamāneṣu rākṣasena balīyasā pretagopāḥ susaṃrabdhā rākṣasendram abhidravan 13 te prāsaiḥ parighaiḥ śūlair mudgaraiḥ śaktitomaraiḥ puṣpakaṃ samavarṣanta śūrāḥ śatasahasraśaḥ 14 tasyāsanāni prāsādān vedikāstaraṇāni ca puṣpakasya babhañjus te śīghraṃ madhukarā iva 15 devaniṣṭhānabhūtaṃ tad vimānaṃ puṣpakaṃ mṛdhe bhajyamānaṃ tathaivāsīd akṣayaṃ brahmatejasā 16 tatas te rāvaṇāmātyā yathākāmaṃ yathābalam ayudhyanta mahāvīryāḥ sa ca rājā daśānanaḥ 17 te tu śoṇitadigdhāṅgāḥ sarvaśastrasamāhatāḥ amātyā rākṣasendrasya cakrur āyodhanaṃ mahat 18 anyonyaṃ ca mahābhāgā jaghnuḥ praharaṇair yudhi yamasya ca mahat sainyaṃ rākṣasasya ca mantriṇaḥ 19 amātyāṃs tāṃs tu saṃtyajya rākṣasasya mahaujasaḥ tam eva samadhāvanta śūlavarṣair daśānanam 20 tataḥ śoṇitadigdhāṅgaḥ prahārair jarjarīkṛtaḥ vimāne rākṣasaśreṣṭhaḥ phullāśoka ivābabhau 21 sa śūlāni gadāḥ prāsāñ śaktitomarasāyakān musalāni śilāvṛkṣān mumocāstrabalād balī 22 tāṃs tu sarvān samākṣipya tad astram apahatya ca jaghnus te rākṣasaṃ ghoram ekaṃ śatasahasrakaḥ 23 parivārya ca taṃ sarve śailaṃ meghotkarā iva bhindipālaiś ca śūlaiś ca nirucchvāsam akārayan 24 vimuktakavacaḥ kruddho siktaḥ śoṇitavisravaiḥ sa puṣpakaṃ parityajya pṛthivyām avatiṣṭhata 25 tataḥ sa kārmukī bāṇī pṛthivyāṃ rākṣasādhipaḥ labdhasaṃjño muhūrtena kruddhas tasthau yathāntakaḥ 26 tataḥ pāśupataṃ divyam astraṃ saṃdhāya kārmuke tiṣṭha tiṣṭheti tān uktvā tac cāpaṃ vyapakarṣata 27 jvālāmālī sa tu śaraḥ kravyādānugato raṇe mukto gulmān drumāṃś caiva bhasmakṛtvā pradhāvati 28 te tasya tejasā dagdhāḥ sainyā vaivasvatasya tu raṇe tasmin nipatitā dāvadagdhā nagā iva 29 tataḥ sa sacivaiḥ sārdhaṃ rākṣaso bhīmavikramaḥ nanāda sumahānādaṃ kampayann iva medinīm |
1
एवं संचिन्त्य विप्रेन्द्रॊ जगाम लघुविक्रमः आख्यातुं तद यथावृत्तं यमस्य सदनं परति 2 अपश्यत स यमं तत्र देवम अग्निपुरस्कृतम विधानम उपतिष्ठन्तं पराणिनॊ यस्य यादृशम 3 स तु दृष्ट्वा यमः पराप्तं महर्षिं तत्र नारदम अब्रवीत सुखम आसीनम अर्घ्यम आवेद्य धर्मतः 4 कच चित कषेमं नु देवर्षे कच चिद धर्मॊ न नश्यति किम आगमनकृत्यं ते देवगन्धर्वसेवित 5 अब्रवीत तु तदा वाक्यं नारदॊ भगवान ऋषिः शरूयताम अभिधास्यामि विधानं च विधीयताम 6 एष नाम्ना दशग्रीवः पितृराज निशाचरः उपयाति वशं नेतुं विक्रमैस तवां सुदुर्जयम 7 एतेन कारणेनाहं तवरितॊ ऽसम्य आगतः परभॊ दण्डप्रहरणस्याद्य तव किं नु करिष्यति 8 एतस्मिन्न अन्तरे दूराद अंशुमन्तम इवॊदितम ददृशे दिव्यम आयान्तं विमानं तस्य रक्षसः 9 तं देशं परभया तस्य पुष्पकस्य महाबलः कृत्वा वितिमिरं सर्वं समीपं समवर्तत 10 स तव अपश्यन महाबाहुर दशग्रीवस ततस ततः पराणिनः सुकृतं कर्म भुञ्जानांश चैव दुष्कृतम 11 ततस तान वध्यमानांस तु कर्मभिर दुष्कृतैः सवकैः रावणॊ मॊचयाम आस विक्रमेण बलाद बली 12 परेतेषु मुच्यमानेषु राक्षसेन बलीयसा परेतगॊपाः सुसंरब्धा राक्षसेन्द्रम अभिद्रवन 13 ते परासैः परिघैः शूलैर मुद्गरैः शक्तितॊमरैः पुष्पकं समवर्षन्त शूराः शतसहस्रशः 14 तस्यासनानि परासादान वेदिकास्तरणानि च पुष्पकस्य बभञ्जुस ते शीघ्रं मधुकरा इव 15 देवनिष्ठानभूतं तद विमानं पुष्पकं मृधे भज्यमानं तथैवासीद अक्षयं बरह्मतेजसा 16 ततस ते रावणामात्या यथाकामं यथाबलम अयुध्यन्त महावीर्याः स च राजा दशाननः 17 ते तु शॊणितदिग्धाङ्गाः सर्वशस्त्रसमाहताः अमात्या राक्षसेन्द्रस्य चक्रुर आयॊधनं महत 18 अन्यॊन्यं च महाभागा जघ्नुः परहरणैर युधि यमस्य च महत सैन्यं राक्षसस्य च मन्त्रिणः 19 अमात्यांस तांस तु संत्यज्य राक्षसस्य महौजसः तम एव समधावन्त शूलवर्षैर दशाननम 20 ततः शॊणितदिग्धाङ्गः परहारैर जर्जरीकृतः विमाने राक्षसश्रेष्ठः फुल्लाशॊक इवाबभौ 21 स शूलानि गदाः परासाञ शक्तितॊमरसायकान मुसलानि शिलावृक्षान मुमॊचास्त्रबलाद बली 22 तांस तु सर्वान समाक्षिप्य तद अस्त्रम अपहत्य च जघ्नुस ते राक्षसं घॊरम एकं शतसहस्रकः 23 परिवार्य च तं सर्वे शैलं मेघॊत्करा इव भिन्दिपालैश च शूलैश च निरुच्छ्वासम अकारयन 24 विमुक्तकवचः करुद्धॊ सिक्तः शॊणितविस्रवैः स पुष्पकं परित्यज्य पृथिव्याम अवतिष्ठत 25 ततः स कार्मुकी बाणी पृथिव्यां राक्षसाधिपः लब्धसंज्ञॊ मुहूर्तेन करुद्धस तस्थौ यथान्तकः 26 ततः पाशुपतं दिव्यम अस्त्रं संधाय कार्मुके तिष्ठ तिष्ठेति तान उक्त्वा तच चापं वयपकर्षत 27 जवालामाली स तु शरः करव्यादानुगतॊ रणे मुक्तॊ गुल्मान दरुमांश चैव भस्मकृत्वा परधावति 28 ते तस्य तेजसा दग्धाः सैन्या वैवस्वतस्य तु रणे तस्मिन निपतिता दावदग्धा नगा इव 29 ततः स सचिवैः सार्धं राक्षसॊ भीमविक्रमः ननाद सुमहानादं कम्पयन्न इव मेदिनीम |